Rodzinne Domy Dziecka w Polsce
Pomimo, że w ciągu ostatnich dziesięciu lat zmniejszyła się w Polsce liczba dzieci o blisko 2 miliony, to w tej malejącej populacji niezmiennie wysoka jest liczba dzieci pozostających pod nadzorem sądów rodzinnych. świadczy to o poważnym, narastającym problemie społecznym.
W Polsce dominują ciągle tradycyjne, duże domy dziecka. Na łączną liczbę około 80.000 dzieci zaledwie około 2000 dzieci (około 2%) żyje w rodzinnych domach dziecka.
Rodzinne domy dziecka są znakomitym rozwiązaniem dla dzieci, które nie posiadają bliskich krewnych, bądź ci ostatni nie posiadają odpowiednich warunków do sprawowania opieki nad dziećmi. Obecnie następuje znaczący wzrost liczby rodzinnych domów dziecka. W 2000 roku istniały 154 tego typu placówki, w marcu 2004 było ich już ponad 220.
Ponad 70% dzieci trafiło do rodzinnych placówek z dużych domów dziecka i pogotowi opiekuńczych, i w większości mają status wychowanków rodzinnych domów dziecka. Większość z nich uczy się w szkole podstawowej (27 %). W gimnazjum uczy się (16%),a w szkole średniej (12,2%).
Podstawowe problemy rodzinnych domów dziecka wiążą się z wymogami formalnymi - biurokracją, sztywnym systemem kontroli, formalistycznym podejściem urzędników i nieelastycznym budżetem placówki. Mniej więcej 1 rodziców, jako duży problem wymienia niedobór środków na edukację - dodatkowe zajęcia i materiały szkolne.
Edukacyjne potrzeby wychowanków
Rodzice oceniają szanse edukacyjne swoich wychowanków, jako znacząco niższe, niż ich rówieśników. Podstawowymi barierami są opóźnienia rozwojowe i edukacyjne oraz brak środków na dodatkowe zajęcia, a także niska samoocena wychowanków.
Dysproporcja pomiędzy wychowankami rodzinnych domów dziecka, a ich rówieśnikami jest największa na wczesnych etapach rozwojowych - w okresie przed pójściem do szkoły i w szkole podstawowej. Dlatego najważniejszą formą pomocy dla rodziców jest organizacja i dofinansowanie zajęć wyrównawczych, rozwijających i nauka języków obcych.
Obecnie ok. 2/3 rodzinnych domów dziecka korzysta z dodatkowej pomocy szkół (prawie 70 %), osób prywatnych (35%) i wolontariuszy (30%). Jednak oferowana pomoc edukacyjna ma dwa istotne mankamenty:
- brak jej zorientowania na konkretne grupy wiekowe (te, w których występuje największa dysproporcja szans pomiędzy wychowankami, a ich rówieśnikami).
- w niewielkim stopniu obejmuje naukę języków obcych.
Również sami rodzice wyrażają potrzebę dokształcania. Zwłaszcza oczekują możliwości wymiany doświadczeń z innymi rodzinnymi domami dziecka i stałego dostępu do konsultacji z psychologiem/pedagogiem. Spore zainteresowanie wzbudziły też kursy z podstaw prawnych funkcjonowania RDD.
3/4 rodziców deklaruje chęć korzystania z forum, a 60 % zamiesiłoby w nim swoją wizytówkę.
