Kto może założyć rodzinny dom dziecka?
Rodzinny Dom Dziecka jest placówką sprawującą opiekę nad dziećmi pozbawionymi właściwej pieczy ze strony rodzin naturalnych. Placówkę taką powołują specjalną uchwałą lokalne władze, w odpowiedzi na realne potrzeby występujące w tym względzie na danym terenie. Dlatego też osoby starające się o kwalifikację na tę formę opieki zastępczej, powinny uzyskać od władz samorządowych (za pośrednictwem MOPS lub PCPR) zapewnienie o zasadności podjęcia szkolenia w tym celu.
Drugim warunkiem koniecznym do spełnienia jest posiadanie odpowiednich warunków mieszkaniowych, które pozwolą na przyjęcie czworga do ośmiorga dzieci, a w przypadku rodzeństw liczba ta może być większa. Otwarcie placówki rodzinnej nie może być sposobem np. na wykończenie domu. Władze samorządowe bowiem mają obowiązek wyposażenia powołanej przez siebie placówki w środki trwałe typu: łóżka, biurka, pościel, ale baza lokalowa musi być zapewniona przez kandydatów na opiekunów. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy gmina dysponuje odpowiednim lokalem i istnieje potrzeba uruchomienia na jej terenie placówki rodzinnej. Osoby zainteresowane prowadzeniem takiej placówki mogą użytkować ten lokal również na potrzeby własnej rodziny, ale nie dysponują prawem jego własności.
Kolejnym wymogiem formalnym jest posiadanie przez osobę, która zostanie mianowana dyrektorem Rodzinnego Domu Dziecka, co najmniej średniego wykształcenia. Wiąże się to z koniecznością prowadzenia dokumentacji i tworzenia indywidualnych planów pracy z dziećmi. W tym zakresie dyrektor podlega kontroli ze strony Centrum Pomocy Rodzinie i Urzędu Wojewódzkiego.
Z doświadczeń ośrodków adopcyjnych wynika, że prowadzenie placówki rodzinnej jest najtrudniejszą formą opieki zastępczej, dlatego też przy doborze kandydatów preferuje się małżeństwa posiadające doświadczenie rodzicielskie. Innym, nieformalnym czynnikiem mającym wpływ na powodzenie przedsięwzięcia o nazwie Rodzinny Dom Dziecka jest struktura rodziny, która się go podejmuje. Z praktyki wynika, że mniejsze szanse powodzenia mają rodziny obarczone wychowywaniem małych dzieci, dla których konieczność dzielenia domu, uwagi i czasu rodziców jest niezrozumiała i trudna, czy wręcz niemożliwa do zaakceptowania. Kandydaci na opiekunów w ramach Rodzinnego Domu Dziecka muszą pamiętać, że opieka zastępcza nie może wpływać destrukcyjnie na strukturę i więzi emocjonalne w ich rodzinie biologicznej. Niestety, dość częste jest zjawisko nadmiernie optymistycznego oceniania możliwości własnej rodziny w konfrontacji z problemami, jakie niesie sprawowanie opieki zastępczej nad obcymi, ukształtowanymi w
zupełnie odmiennym, najczęściej niekorzystnym środowisku dziećmi.
